ရွိခိုးတိုင္း သရဏဂံုမျဖစ္
Thursday, June 20, 2013
ရန္လိုေသာ ရဟန္းႏွင့္ လိမၼာေသာ တကာ
Sunday, June 13, 2010
ကမၻာေလာက၌ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းသည္ ထာ၀စဥ္ လိုအပ္ေနလိမ့္မည္ဟု ထင္သည္။ ဤသံဃ အဖြဲ႔အစည္းထဲ ေရာက္လာၿပီး ငါ၏ အဆံုးအမ ဥပေဒသတို႔ကို အစဥ္မျပတ္ ၾကားနာရေသာ္လည္း မ်ားစြာေသာ ရဟန္းတို႔မွာ ေဒါသႏွင့္ မာန္မာန ႀကီးလြန္းလွသျဖင့္ ၀ိနည္းက်င့္၀တ္ ဆိုသည္တို႔ကို ေမ့လ်က္ ငါ၏ ေ႐ွ႔ေမွာက္၌ပင္ ႏႈတ္လွန္ ထိုးၾကသည္။ အခ်ိဳ႔ ရဟန္းမ်ားမွာ အကယ္၍ သူတို႔အား မေကာင္းမႈတခုခုမွ တားျမစ္ပိတ္ပင္လွ်င္ သူတို႔သည္ ယင္း မေကာင္းမႈကိုသာလွ်င္ ေထာက္ခံ အားေပးၾကသည္။ သူတို႔သည္ မသိနားမလည္ေသာ္လည္း 'သိပါၿပီ၊ နားလည္ပါၿပီ' ဟု ေျပာလ်က္ ထိုအခ်က္ကို လႊဲဖယ္ ပစ္ၾကေလသည္။ ထိုေနာက္ အမွားျပဳၿပီးေသာအခါ၌ 'တပည့္ေတာ္တို႔ သိမွ မသိဘဲ' ဟု ေျပာၾကသည္။ ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမသည့္အခါ၌မူ နားမေထာင္ဘဲ 'သိပါၿပီ၊ နားလည္ပါၿပီ' ဟု ေျပာလ်က္ ေ႐ွာင္ဖယ္ ထြက္သြားခ်င္ၾကသည္။႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမျခင္း ခံရမႈကို ဂုဏ္ငယ္သည္ဟု ထင္မွတ္ၾကသည္။ ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမမႈ ရပ္လိုက္သည့္ အခါ၌မူ စိတ္ထင္တိုင္း အမွားကို ျပဳလုပ္၍ 'တပည့္ေတာ္တို႔ သိမွ မသိဘဲ' ဟု ေျပာၾကသည္။ တခါတရံတြင္ စကားလံုးျဖင့္ ႐ိုေသမႈကို ျပၾကေသာ္လည္း အသံျဖင့္မူ ႀကီးစြာေသာ မ႐ိုေသမႈကို ျပဳၾကသည္။
စိတ္ထဲ႐ွိသမွ်ကို ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္မျပၾကေပ။ တစံုတေယာက္၏ ေ႐ွ႔ေမွာက္၌ မိမိ၏ စိတ္ထဲ႐ွိသမွ်ကို ပြင္လင္းစြာ ဖြင့္မျပႏိုင္သူတဦးက တစံုတဦးအား ျပဳျပင္ေစလိုသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သူသည္ ျမင့္ျမတ္ စင္ၾကယ္သည့္စိတ္ ႐ွိသူလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ထိုက္သူလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ဘယ္ေလာက္ပင္ စကားႂကြယ္ေသာ္လည္း အၿပီးသတ္တြင္ လူ႔ေလာက၏ ကဲ့ရဲ႔႐ႈတ္ခ်ျခင္းကို ခံရတတ္ေလသည္။
ယေန႔ ေကာသမၺီမွ ေဒါသႀကီးေသာ ရဟန္မ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ ထိုေန႔က ငါက သူတို႔အား ႐ွင္းလင္း ေျပာျပဆိုဆံုးမေသာ္လည္း သူတို႔သည္ နားမေထာင္ၾက။ ဘာမွမဟုတ္သည့္ အေၾကာင္းကေလးတခုျဖင့္ သူတို႔သည္ သံဃအဖြဲ႔အစည္း၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။
ရဟန္းတပါးသည္ ကိုယ္လက္သုတ္သင္ရန္ သြားသည့္အခါ ေရခြက္ထဲ၌ ေရက်န္ကို ခ်န္ထားၿပီး ျပန္လာခဲ့သည္။ အျခားရဟန္းတပါးက ယင္းကဲ့သို႔ ေရခ်န္ထားျခင္းမွာ မသင့္ေလ်ာ္ဟု ေျပာျပသည္။ အေၾကာင္းအရာမွာ ဘာမွ် ျဖစ္ေလာက္သည့္ အရာမဟုတ္။ ႐ိုး႐ိုးကေလးပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းမွားယြင္းခ်က္ကို ၀န္ခံလိုက္႐ံုသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုကဲ့သို႔ မဟုတ္ေပ။ ထိုအခ်က္ကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္လုပ္၍ အျငင္းပြါးေလေတာ့သည္။ ကမၻာေလာကသည္ တဒဂၤတခဏမွ်သာ ခံသည္။ ဤကမၻာေလာက၌ သန္႔႐ွင္းစင္ၾကယ္သည့္အရာ မည္သည့္အရာ ျဖစ္သည္၊ မသန္႔႐ွင္း မစင္ၾကယ္သည့္အရာ ဆိုသည္မွာ မည္သည့္အရာျဖစ္သည္ စသည္ျဖင့္ တရားေဟာေလေတာ့သည္။ လူ႔ဘ၀၌ အသိဥာဏ္ႏွင့္ အေတြးအေခၚသည္ ေပါင္းစပ္ရ၏ဟု ယင္း 'အလြန္' ၀ါဒီ၊ တဖက္စြန္း၀ါဒီမ်ားသည္ မသိနားမလည္ၾကေပ။ ယင္းမသိနားမလည္မႈ၏ အက်ိဳးတရား အျဖစ္ျဖင့္ ထိုရဟန္း၏ အတြင္း၌ အုပ္စုဖြဲ႔မိသြားၾကၿပီးလွ်င္ အုပ္စုႏွစ္ခု အခ်င္းခ်င္း ခိုက္ရန္ေဒါသမ်ားစြာ ျဖစ္ကုန္ၾကေတာ့သည္။
ငါ၏ အထံသို႔ သတင္းေရာက္လာေသာအခါ ငါသည္ ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမရန္ သြားခဲ့ေလသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔က ေျပာျပသည္။
"အ႐ွင္ဘုရားသည္ တရား႐ွင္ျဖစ္လွ်င္ ေအးေအးေဆးေဆးသာ ေနေတာ္မူပါ၊ တပည့္ေတာ္မ်ား အၾကားတြင္ ၀င္မလာပါႏွင့္၊ တပည့္ေတာ္တို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေျဖ႐ွင္းပါမည္"
သူတို႔၏ ယင္းကဲ့သို႔ မာန္မာနတက္ႂကြေနမႈကို ေတြ႔ရ၍ ငါသည္ တအ့့တၾသ ျဖစ္မိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကမၻာေလာက၏ အေျခအေနကို စဥ္းစားဆင္ျခင္၍ ငါသည္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ေျဖရေလသည္။
သူတို႔ကို ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမျခင္းသည္ အခ်ည္းႏွီး အလဟႆပင္ ျဖစ္သည္။ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္ အထိခိုက္ အနစ္နာ ခံရၿပီးမွသာလွ်င္ အမွန္သို႔ ေရာက္႐ွိလာတတ္သည္။ ထို အဆင့္သို႔ မေရာက္ခင္ ၎တို႔အား ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမေန၍ အရာမထင္ အခ်ည္းႏွီး အလဟႆပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုမွ်သာမက ထိုကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔၏ ကၽြဲပါးေစာင္းတီး သေဘာသည္ ပို၍ပင္ တိုးပြါးလာတတ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ငါသည္ ထိုရဟန္းမ်ားအား ႐ွင္းလင္းေျပာျပ ဆိုဆံုးမျခင္း မျပဳလုပ္ေတာ့ေပ။ ထိုမွ်သာမက ငါသည္ သူတို႔ကို ရန္ပြဲတန္းလန္းႏွင့္ ထားပစ္ခဲ့လ်က္ ေကာသမၺီမွ ထြက္လာခဲ့ေလသည္။
ငါ ထြက္လာသည့္အခါ ေကာသမၺီမွ ဥပသကာမ်ားသည္ မ်ားစြာ စိတ္ထိခိုက္သြားၾကသည္။ သူတို႔သည္ ရဟန္းမ်ား၏ အထံသို႔ အသြားအလာ ျဖတ္ပစ္လိုက္ၾကသည္။ ရဟန္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ ရဟန္းမ်ားအား ဆြမ္း ကြမ္း ေပးကမ္းလႉဒါန္းျခင္းမ်ားကိုလည္း မျပဳလုပ္ၾကေတာ့ေပ။ ထိုအခါက်မွ ရဟန္းမ်ား သတိတရား ရ႐ွိလာၾက ကုန္သည္။ မိမိ၏ အျပစ္ကို ေျဖေဖ်ာက္ရန္အတြက္ သူတို႔သည္ ေကာသမၺီမွ သာ၀တၳိအထိ ငါ၏အထံသို႔ ေျပးလာၾကေလသည္။
ငါ ေတြးေတာ စဥ္းစားမိသည္။ လူ႔ေဘာင္ကို စြန္႔ခြါလာခဲ့ၾကသည့္ ဤ ရဟန္းမ်ားအတြက္ ပင္လ်င္ လမ္းမွန္ေရာက္ေအာင္ ဤမွ်ေလာက္ တင္းက်ပ္မႈ လိုေနလွ်င္ သာမန္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္မူ ဆိုဖြယ္ရာ ႐ွိေတာ့မည္နည္း။ ထို႔ေၾကာင့္ ညႊန္ၾကားျပသ ဆိုဆံုးမျခင္းႏွင့္ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း ႏွစ္မ်ိဳးလံုး လိုအပ္၏ဟု ေျပာရျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
သို႔ရာတြင္ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းသည္ တိရစၦာန္ဘ၀၏ အမွတ္လကၡဏာ ျဖစ္သည္။ လူႏွင့္ တိရစၦာန္၏ အဓိကထူးျခားမွာ လူသည္ အဆိုးကို ကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္း သိ႐ွိနားလည္ေလသည္။ သို႔မဟုတ္ အရိပ္ျပ႐ံုျဖင့္လည္း သိ႐ွိနားလည္ေလသည္။ ထိုေနာက္ ယင္းအဆိုးကို ဖယ္႐ွားပစ္ရေလသည္။ တိရစၦာန္မွာမွ အဆိုးကို မသိနားမလည္၊ သို႔ေသာ္ အဆိုးကို မဖယ္႐ွားဘဲေန၍ မျဖစ္သျဖင့္ ဖယ္႐ွားပစ္ရေလသည္။ ေကာသမၺီမွ ရဟန္းမ်ား၏ ေနာင္တမွာ ထိုသေဘာအတိုင္း ျဖစ္ေလသည္။
ယခုအခါတြင္ သူတို႔သည္ ေနာင္တမ်ားစြာ ရေနေသာ္လည္း ယင္းေနာင္တရမႈ၏ အက်ိဳးတရားမွန္ကို ရ႐ွိၾကေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ ယခင္အခါကမူ အနည္းငယ္ေသာေနာင္တရမႈျဖင့္ပင္ အက်ိဳးမ်ားစြာ ရ႐ွိႏိုင္ၾကေပ သည္။ ငါ၏ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာမႈႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ အၾကည္ညိဳပြါးမႈမ်ားကို ရ႐ွိႏိုင္ၾကေပသည္။
စိတ္ႏွလံုးကို မေစာင့္စည္း မထိန္းခ်ဳပ္မႈသည္ ေနာင္ဘ၀တြင္သာမဟုတ္ဘဲ ယခုဘ၀၌လည္း အက်ိဳးတရားကို ေပး၏ ဟူေသာ အခ်က္မွာ ယံုမွားသံသယ ျဖစ္ဖြယ္ရာ မ႐ွိေတာ့ေပ။
ယင္း အျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ အေၾကာင္းတရားတခု သိ႐ွိရသည္မွာလည္း အကယ္၍ ဒါယကာမ်ားက အသိဥာဏ္ပညာ႐ွိေနၾကပါလွ်င္ ရဟန္းသံဃာမ်ားအတြင္း၌ ေဖာက္ေဖာက္ျပန္ျပန္ ျဖစ္လာဖို႔ရာ မလြယ္ကူေပ။ ဒါယကာမ်ားအေနျဖင့္ ေကာသမၺီမွ ဒါယကာမ်ားကဲ့သို႔ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ ျပည့္စံုေနသေ႐ြ႔ ငါ၏ သံဃအဖြဲ႔အစည္းသည္ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ သံဃအဖြဲ႔အစည္းစာလွ်င္ ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။
ပါရဂူ
[ဗုဒၶဒိုင္ယာရီ စာအုပ္ ဆဌမအႀကိမ္ႏွိပ္ျခင္း၊ ၁၉၉၀ ေဖေဖာ္၀ါရီ- မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]
မဂၤလာေရာင္ျခည္-ဗုဒၶ၀င္႐ုပ္စံု [အခန္းစဥ္ ၂၂၊ ၂၃၊ ၂၄၊ ၂၅] ျပဳစုသူ- မင္းယုေ၀။ သ႐ုပ္ေဖာ္-ပန္းခ်ီဦးစိန္
Friday, January 15, 2010
၂၂။ ေဗာဓိေညာင္ပင္သို႔
ညေနခ်မ္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ဘုရားေလာင္းသည္ ထိုေနရာမွ တမိုင္ခန္႔ကြာေ၀း ေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္႐ွိရာသို႔ ႂကြသြားသည္။ လမ္းတြင္ ျမက္ရိတ္သမား ေသာတၳိယႏွင့္ ေတြ႔သျဖင့္ ျမက္႐ွစ္ဆုပ္ကို အလႉခံခဲ့သည္။
ေဗာဓိေညာင္ပင္ရင္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ျမက္႐ွစ္ဆုပ္ကို ျဖန္႔ခင္းသည္။ တင္ပ်ဥ္ေခြ ထိုင္ကာ အာနာပါနကမၼဌာန္းကို စီးျဖန္းသည္။ "ဘုရားအျဖစ္သို႔ မေရာက္သမွ် သည္ေနရာက မထေတာ့ၿပီ" ဟုလည္း အဓိဌာန္ျပဳသည္။
22. Towards the Sacred Bo-tree
In the evening Bodhisat went to the sacred Bo-tree which was about a mile away from that place. On the way, meeting Sotthiya, the grass reaper asked for eight grasps of grass.
At the foot of the sacred Bo-tree He spread out the grass and sitting cross-legged meditated the inhalation and exhalation meditation. Bodhisat made the resolution that He would not get up from that place till He attained the Buddhahood.
၂၃။ မာရ္နတ္ကို ေအာင္ျခင္း
ထိုစဥ္ မာရ္နတ္သားသည္ မ်ားျပားလွေသာ စစ္သည္ဗိုလ္ပါတို႔ ျခံရံလ်က္ ထိုေနရာမွ ထသြားေစရန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေႏွာင့္ယွက္တိုက္ခိုက္သည္။
ဘုရားေလာင္းက မိမိဘုရားျဖစ္ရန္ ဘ၀မ်ားစြာ ပါရမီျဖည့္ခဲ့သည္ကို ဤေျမႀကီးအသိ ဟု သက္ေသထူသည္။
ေျမႀကီးသည္ အသံျပင္းစြာ တုန္ဟည္းေအာ္ျမည္လာသည္။ မာရ္နတ္ႏွင့္တကြ စစ္သည္မ်ား ဖ႐ိုဖရဲ ထြက္ေျပးၾကသည္။
(ေအာင္ျခင္း႐ွစ္ပါးတြင္ တပါးျဖစ္ပါသည္။)
23. Victory over Mara.
There and then, the god Mara accompanied by multitude of armies annoyed and attacked in various ways to deprive Bodhisat from that place.
Bodhisat made the earth his witness saying that the earth was aware of the fact that for many existences Bodhisat had fulfilled the principal virtues to become a Buddha.
The earth with a great roaring noise shook and trembled violently. Mara with his armies fled in disarray.
(One of the eight Victories)
၂၄။ ဘုရားျဖစ္ျခင္း
ဘုရားေလာင္းသည္ မာရ္နတ္ကို ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ အာနာပါန ကမၼဌာန္းတရားကို ဆက္လက္၍ အားထုတ္သည္။ ထိုအခါ ညဥ့္ဦးယံ၌ လြန္ေလၿပီးေသာ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာကို ျပန္၍ ေအာက္ေမ့ဆင္ျခင္ သိႏိုင္စြမ္းေသာ ပုေဗၺနိ၀ါသဥာဏ္ကို ရေတာ္မူသည္။ သန္းေခါင္ယံ ၌ သံုးဆယ့္တဘံုလံုးတြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကကုန္ေသာ သတၱ၀ါအားလံုးကို ျမင္ႏိုင္စြမ္းေသာ ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္ကို ရေတာ္မူသည္။ မိုးေသာက္ယံတြင္ ကိေလသာဟူသမွ်ကို အႂကြင္းမ႐ွိ ပယ္ႏိုင္စြမ္းေသာ အာသာ၀ကၡယဥာဏ္ကို ရေတာ္မူသည္။ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ သေဗၺညဳဗုဒၶဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူသည္။
အခ်ိန္ကား မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃- ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၵဟူးေန႔အကုန္။ သက္ေတာ္ကား ၃၅ ႏွစ္။
24. Attainment of Buddhahood.
After the victory over Mara, Bodhisat continued to meditate the inhalation and exhalation meditation. Then at nightfall He attained the knowledge remembering former states of existences (Pubbenivasanussatinana); at midnight attained the celestial eye (Dibbacakkanana); at dawn attained the knowledge of extinction of four fluxions viz: desire, craving, wrong belief and ignorance (asavas). At day break He became fully Enlightened Buddha.
The time was Wednesday, full moon day of the month kason in the era one hundred and three. Bodhisat (Buddha) was thirty five years of age.
၂၅။ သတၱဌာန
ဗုဒၶသည္ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပလႅင္ေတာ္ႏွင့္တကြ အနီးပတ္၀န္းက်င္႐ွိ ေနရာေျခာက္ေနရာ၌ တေနရာတြင္ ခုနစ္ရက္က်စီ သီတင္းသံုးေတာ္မူသည္။ ယင္း ခုနစ္ေနရာ ခုနစ္ဌာနကို သတၱဌာနဟု ေခၚ၏။
ယင္းတို႔တြင္ ေ႐ွးဦးစြာ မဟာေဗာဓိပလႅင္ေတာ္၌ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို အာ႐ံုျပဳလ်က္ ခုနစ္ရက္ သီတင္းသံုးသည္။ ယင္းသို႔ ျပဳသည္ကို ပလႅကၤသတၱာဟဟု ေခၚသည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္၏ အေ႐ွ႔ေျမာက္ ၁၄ လံအကြာ႐ွိ ကုန္းငယ္ေပၚ၌ ခုနစ္ရက္ ရပ္လ်က္ "ေဗာဓိေ႐ႊပလႅင္၀ယ္ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ရေပသည္တကား" ဟု မ်က္စိမမွိတ္ဘဲ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ပလႅင္ေတာ္ကို ၾကည့္ေတာ္မူသည္။ ယင္းသို႔ျပဳသည္ကို အနိမိသသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ အနိမိသကုန္းအၾကား၌ ခုနစ္ရက္ စၾကၤန္ေလွ်ာက္၍ ေနေတာ္မူသည္။ ယင္းသို႔ ျပဳသည္ကို စကၤမသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္မွ အေနာက္ေျမာက္ အေတာင္ ၄၀ အကြာ အရပ္႐ွိ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းေသာ ရတနာအိမ္ေတာ္၌ ခုနစ္ရက္ ေနေတာ္မူသည္။ သို႔ေနေတာ္မူစဥ္ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူ သည္။ ပဌာန္းက်မ္းသို႔ ေရာက္လ်င္ ကိုယ္ေတာ္မွ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ ထြက္ေတာ္မူသည္။ ရတနာအိမ္ေတာ္၌ ေနေတာ္မူသည္ကို ရတနာဃရသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္၏ အေ႐ွ႔မ်က္ႏွာ ၃၂ လံအကြာ႐ွိ အဇပါလေခၚ ဆိတ္ေက်ာင္းေညာင္ပင္ရင္း၌ ခုနစ္ရက္ေနေတာ္မူသည္။ ထိုစဥ္ မာရ္နတ္သမီး သံုးေယာက္ ႏွင့္ ဟံုဟံုကပုဏၰားတို႔အား တရားျပ၍ ခၽြတ္ေတာ္မူသည္။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို အာ႐ံုျပဳ၍လည္း စံပယ္ေတာ္မူသည္။ ယင္းသို႔ ေနေတာ္မူသည္ကို အဇပါလသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္၏ အေ႐ွ႔ေတာင္ မ်က္ႏွာ အရပ္႐ွိ မုစလိႏၵအိုင္အနီး က်ည္းပင္ရင္း၌ မုစလိႏၵနဂါးမင္း၏ အေစာင့္အေ႐ွာက္ကို ခံယူလ်က္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခုနစ္ရက္ အာ႐ံု၀င္စား သီတင္းသံုးသည္။ ယင္းသို႔ ျပဳသည္ကို မုစလိႏၵသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေဗာဓိပင္၏ ေတာင္မ်က္ႏွာ အရပ္၌ ရာဇယတနေခၚ လင္းလြန္းပင္ရင္း၌ သမာပတ္၀င္စား၍ ခုနစ္ရက္ သီတင္းသံုးသည္။ ယင္းသို႔ ျပဳသည္ကို ရာဇာယတနသတၱာဟ ဟုေခၚသည္။
25. Seven places of seven days each.
After becoming the elightened Buddha, Buddha stayed on the alter near the sacred Bo-tree and six other places situated all around and nearby for seven days in each place. These seven places were called seven abodes (of Buddha's sojourn).
Out of these, first of all Buddha stayed on the alter under the Bo-tree for seven days enjoying the state of utter tranquility (Nibbana). That period was known as (Pallanka sattaha) seven days on the alter. After that,Buddha stood for seven days on a hillock which was fifty six cubits far from the Bo-tree, looking at the Bo-tree and the alter without closing the eyes with the contemplation. "I have attained Buddhahood on the alter under the Bo-tree." That activity was called seven days of not closing the eyes (Animisa-sattaha). Then Buddha stayed walking to and fro between the Bo-tree and the hillock for seven days. That was called seven days of continous walking (Cankama-sattaha). Then for seven days Buddha stayed in the bejewelled house created by the gods, sixty feet far from the Bo-tree in the north west of it. While thus staying He pondered over the (ultimate truth Abbidhamma. When He pondered over the treaties Patthana, aureole of six colors emanated from his body. Residing in the be-jewelled house for seven days was called Ratana ghara sattaha. Then He stayed for seven days at the foot of the banyan tree which was in the east of Bo-tree, one twenty eight cubits far away from it and which goats were tended. This staying Buddha by admonishing dispelled the misconceptions of the three daughters of Mara and hum-hum-ka brahmin. Buddha stayed there considering the bliss of tranquility (Nibbana). That staying was called Ajapala-Sattaha. Then Buddha resided for seven days enjoying the bliss of Nibbana, at the foot of the timber tree (Barring tonia acutangula) near Mucalinda lake which was situated in the southeast of the Bo-tree, under the protection of Mucanlinda dragon king. That was called Mucalinda sattaha. Lastly Buddha stayed meditating for seven days at the foot of the Kingstead tree (Buchanania Lotifolia) situated on the southern side of the Bo-tree. This was known as Rajayatana-sattaha.
မဂၤလာေရာင္ျခည္-ဗုဒၶ၀င္႐ုပ္စံု [အခန္းစဥ္ ၁၈၊ ၁၉၊ ၂၀၊ ၂၁]
Tuesday, March 24, 2009
ဘုရားေလာင္းသည္ ဥ႐ုေ၀လေတာသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ထိုေတာမွာပင္ေန၍ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို က်င့္သည္။
မၾကာမီ ပရိဗိုဇ္ရဟန္းငါးပါး ေရာက္လာၾကသည္။ သူတို႔မွာ ႐ွင္ေကာ႑ည၊ ႐ွင္၀ပၸ၊ ႐ွင္ဘဒၵိယ၊ ႐ွင္မဟာနာမ္၊ ႐ွင္အႆဇိတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ (႐ွင္ေကာ႑ညမွာ ဘုရားေလာင္း ဖြားျမင္စက လကၡဏာဖတ္ၾကေသာ ပုဏၰား႐ွစ္ေယာက္အနက္ 'မုခ်ဘုရားျဖစ္လိမ့္မည္' ဟုေဟာခဲ့ေသာ ပုဏၰားငယ္ျဖစ္သည္။ ပရိဗိုဇ္ေလးဦးမွာ က်န္လကၡဏာဖတ္ ပုဏၰားမ်ား၏ သားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။)
သူတို႔သည္ ဘုရားေလာင္းေတာထြက္ေၾကာင္း ၾကားသျဖင့္ လိုက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုေနၾကသည္။
18. Groups of five (hermits).
Bodhisat arrived at Uruvela forest and residing there practised arduous practices. Not long after, five hermits viz; Reverend Kondannya, Vappa, Bhaddiya, Mahanama and Assaji came to the Bodhisat. (Rev. Kondannya was the young brahmin out of the eight brahmins who foretold the future of Bodhisat, and he was the one who foretold the future of Bodhisat to become Buddha certainly. The remaining four hermits were the sons of other future telling brahmins.)
Hearing the retirement of Bodhisat they came after him and stayed administering filial duties of the Bodhisat.
၁၉။ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္
ဘုရားေလာင္းသည္ အစာအဟာရကို တစတစျဖတ္ကာ ျပင္းထန္စြာ တရားက်င့္ သည္။ ထိုအခါ စိုေျပ၀င္း၀ါေသာ အဆင္းေတာ္သည္ ညိဳမည္းေျခာက္ေသြ႔လာသည္။ အ႐ိုးႏွင့္အေရသာ က်န္ေတာ့သည္။
တေန႔တြင္ အားျပတ္ကာ မိန္းေမာ၍ လဲက်သြား႐ွာသည္။
ျပန္လည္သတိရေသာ္ ေနရာမွထကာ မိမိအျဖစ္ကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၾကည့္သည္။
"ေျခာက္ႏွစ္ၾကာမွ် က်င့္ခဲ့ေသာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ျဖင့္ တရားထူး ရႏိုင္မည္မဟုတ္"
19. Arduous practice (dukkara cariya).
Bodhisat diminished partaking of the food bit by bit and practised vigorously. Thereupon golden complexion of Bodhisat became dried and dark. Only bones and skin remained.
One day He became very weak and fell down in a swoon. After regaining consciousness He got up and pondered over His condition "Practising the arduous practice for six years is not capable to obtain the noble truth (dhamma)."
၂၀။ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းျဖင့္
ဘုရားေလာင္းသည္ အေလ်ာ့အတင္းမ႐ွိ တရားအားထုတ္ႏိုင္ရန္ ဆြမ္းအဟာရမ်ားကို ျပန္မွီ၀ဲသည္။ ထိုအခါ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔သည္-
"သိဒၶတၳကား တရားအားထုတ္မႈ ေလ်ာ့ပါးသြားေခ်ၿပီ" ဟု ဆိုၾကသည္။ ဘုရားေလာင္း ကို စြန္႔ခြါ၍ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသို႔ ေျပာင္းသြားၾကသည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ကိုယ္ခႏၶာေတာင့္တင္းလာေသာအခါ 'မဇၩိမပဋိပဒါ' ဟူေသာ အလယ္အလတ္လမ္းျဖင့္ သမာဓိႏွင့္ ၀ိရိယကို မွ်တေအာင္ျပဳ၍ တရားအားထုတ္သည္။
20. Middle Path
To enable to practise moderately Bodhisat began to partake the meals again. Then Group of five hermits saying "Siddhattha has lessened the practices" forsook him and went to Migadaya forest. Bodhist becoming stout and healthy practised by means of the middle way keeping energy and concentration (of the mind) evenly.
၂၁။ သုဇာတာ ဃနာႏို႔ဆြမ္း
ထို႔ေနာက္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ နံနက္ေစာေစာတြင္ ေညာင္ပင္ေအာက္၌ ထိုင္ေနေတာ္ မူသည္။ ထိုစဥ္ သူေဌးသမီး သုဇာတာက မိမိကို သားဆုေပးေသာ ေက်းဇူး႐ွင္နတ္မင္းဟု မွတ္ထင္လ်က္ ေ႐ႊခြက္ျဖင့္ ထည့္ထားေသာ ႏို႔ဃနာဆြမ္းကို ကပ္လွဴသည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ထိုဆြမ္းကို ေနရဥၥရာျမစ္ကမ္း၌ ဘုဥ္းေပးေတာ္ မူသည္။ ထို႔ေနာက္- "ငါသည္ ယေန႔ ဘုရားျဖစ္မည္မွန္ပါက ဤေရႊခြက္သည္ ေရညာသို႔ ဆန္ပါေစသား" ဟုဆိုကာ ေမွ်ာလိုက္သည္။ ေ႐ႊခြက္သည္ ေရညာသို႔ ဆန္တက္သြားေလသည္။
21. Milk broth of Sujata.
On the full moon day of the month Kason, early in the morning Bodhisat sat under the banyan tree. Therein, the rich man's daughter Sujata thinking the Bodhisat to be the benefactor god who bestowed her with a son, offered milk broth to Him.
Bodhisat partook that meal' on the bank of river Neranjara. Then saying, "If it is true that I will become the Enlightened One this very day, may this golden bowl go against the stream." He sat it adrift in the stream. The golden bowl against the stream (up stream).
မဂၤလာေရာင္ျခည္-ဗုဒၶ၀င္႐ုပ္စံု [အခန္းစဥ္ ၁၄၊ ၁၅၊ ၁၆၊ ၁၇]
Monday, March 23, 2009
၁၄။ ေတာထြက္ခန္း
ထို႔ေနာက္ သိဒၶတၳမင္းသည္ တညလံုး ခရီးျပင္းႏွင္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အေနာ္မာျမစ္၏ တဖက္ကမ္းသို႔ ေရာက္လာသည္။
ထိုေနရာတြင္ ဆံေတာ္ကိုပယ္၍ ရဟန္းအျဖစ္ ခံယူသည္။
"အေမာင္ဆႏၵ၊ ျပန္ေလာ့။ ခမည္းေတာ္၊ မယ္ေတာ္ႏွင့္ ယေသာ္ဓရာတို႔ကို အက်ိဳးအေၾကာင္း သံေတာ္ဦးတင္ေလာ့" ဟုဆိုကာ ဆႏၵအမတ္ႏွင့္ ျမင္းေတာ္ကို ျပန္လႊတ္ သည္။
14. Renunciation.
Then Prince Siddhattha traveled rigorously without rest throughout the night and last reached the bank of River Anoma.
At that place (bank of the river Anoma) He cut off his hair and transformed himself into a monk.
Telling Channa, "Friends Channa! go back and tell my father, mother and wife Yasodhara all these facts," let Channa return to the city together with the horse.
၁၅။ ရဟန္းဘ၀
ရဟန္းဘ၀သို႔ ေရာက္လာၿပီျဖစ္ေသာ ဘုရားေလာင္းသည္ အႏုပီယသရက္ေတာ၌ ခုနစရက္ ေနေတာ္မူသည္။
႐ွစ္ရက္ေျမာက္ေသာေန႔တြင္ ထိုအရပ္မွ ထြက္ခြါလာရာ ရာဇၿဂိဳဟ္သို႔ ေရာက္လာ သည္။ ၿမိဳ႔တြင္းသို႔ ၀င္ကာ အိမ္စဥ္တေလွ်ာက္ လွည့္၍ ဆြမ္းခံသည္။ ထူးျခားေသာ ႐ုပ္သြင္ေၾကာင့္ တၿမိဳ႔လံုး အုတ္အုတ္က်က္က်က္ ျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထင္ျမင္ ေျပာဆိုၾကသည္။
ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည့္႐ွင္ ဗိမိၺသာရမင္းႀကီးလည္း နန္းေတာ္ေပၚမွ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္႐ႈၿပီးလွ်င္ မင္းခ်င္းတို႔ကို လိုက္လံစံုစမ္းေစသည္။
"အခ်င္းတို႔ လိုက္လံၾကည့္ၾက။ ၿမိဳ႔ျပင္သို႔ ေရာက္ပါက နတ္ျဖစ္လ်င္ ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံတက္လိမ့္မည္။ နဂါးျဖစ္လ်င္ ေျမထဲသို႔ ငုတ္လွ်ိဳးသြားလိမ့္မည္။ လူျဖစ္လွ်င္ ရသမွ်ဆြမ္းကို သံုးေဆာင္လိမ့္မည္။"
15. Monkhood.
The Bodhisat making himself into a monk, resided at the Anupiya mango forest for seven days.
On the eight day He departed from thet place and going forth reached Rajagaha city. Entering the city He went round the city accepting offerings of food from the houses in traditional order. Because of his extraordinary looks and personality the whole city was in an auproarous state and the citizens talked about him with various opinions.
King Bimbisara, king of Rajagaha looking out from the palace let his attendents enquire about him. "Oh attendants! follow him and look what he dose; if he is a celestial being will ascend to the sky; if he is a dragon he will immerge into the earth, and if he is a human being He will partake of the food received."
၁၆။ ဘုရားေလာင္းႏွင့္ ဗိမၺိသာရမင္း
ဘုရားေလာင္းသည္ ဆြမ္းခံၿပီးေသာ္ ၿမိဳ႔ျပင္သို႔ထြက္၍ ပ႑၀ေတာင္ရိပ္တြင္ ထိုင္လွ်က္ ဆြမ္းစားရန္ ျပင္ဆင္သည္။ သပိတ္ထဲ၌ အိမ္ေပါင္းစံုမွ ေလာင္းလွဴလိုက္ေသာ ဆြမ္းႏွင့္ ဟင္းမ်ိဳးစံုေရာလွ်က္ ႐ြံဖြယ္ျဖစ္ေနသည္။ ဘုရားေလာင္းအဖို႔ သည္အစာမ်ိဳးကို စားဖူးရန္ မဆိုထားႏွင့္ ျမင္မွ်မျမင္စဖူး။ ထို႔ေၾကာင့္ စားမည္ျပင္လိုက္ေသာအခါ ပ်ိဳ႔အံလုမတတ္ ႐ွိသည္။ ထို႔ေနာက္မွ မိမိကိုယ္ကို ဆံုးမသည္။
"အခ်င္းသိဒၶတၳ၊ သစၥရာတရားကို ႐ွာေဖြရန္ သင္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳသည္ မဟုတ္ေလာ၊ ရဟန္းျဖစ္က သည္ဆြမ္းမ်ိဳးကို သံုးေဆာင္ရမည္။ ယခု ဘာေၾကာင့္ ႐ြံ႔႐ွာေနရသနည္း" ဟုဆိုကာ ဘုဥ္းေပးေတာ္မူသည္။
မင္းခ်င္းတို႔သည္ ေတြ႔ျမင္ရပံု အလံုးစံုကို ဗိမိၺသာရမင္းႀကီးအား ျပန္လည္ သံေတာ္ဦး တင္ၾကသည္။ မင္းႀကီးသည္ ဘုရားေလာင္းထံသြား၍ စံုစမ္းေမးျမန္းသည္။ အျဖစ္မွန္ကို သိေသာအခါ အလြန္ၾကည္ညိဳလွသျဖင့္ သူ၏ ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို အပ္ႏွင္းသည္။ ဘုရားေလာင္းက ျငင္းပယ္ေသာအခါ မင္းႀကီးက-
"အ႐ွင္ျမတ္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူပါလိမ့္မည္။ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အကၽြန္ပ္၏ တိုင္းျပည္သို႔ ေ႐ွးဦးစြာ ႂကြေတာ္မူပါ" ဟု ပန္ၾကားသည္။ ဘုရားေလာင္းကလည္း-
"ေကာင္းပါၿပီ အသင္မင္းႀကီး" ဟု ၀န္ခံစကား ဆိုလိုက္သည္။
16. Bodhisat and King Bimbisara.
After receiving alms Bodhisat went put of the city, sat in the shade of Pandava mountain and prepare to partake the meal. Rice and various curries offered by numerous households, got mixed up in the alms bowl and appeared loathsome. As for the Bodhisat, He had never perceived such kind of food, let alone eat it. He felt nauseated once He got ready to eat the food. Then He admonished himself thus.
"Siddhattha! Heaven't you become a recluse and retired to the wilderness to seek for the noble truth? As a monk you have to partake such sort of food. Now why do you feel detested and nauseated?" Then He ate the meal.
Royal attendants informed all the events to King Bimbisara.The King went to the Bodhisat and enquired about him. When he knew the truth, the king revered the Bodhisat and offered his kingdom. Bodhisat refused the offer. The king requested thus, "Your reverence will become the Enlightened Buddha; when you become thus, come to my country first of all."
Bodhisat gave His promise saying, "very well your majesty!"
၁၇။ အာဠာရႏွင့္ ဥဒကထံသို႔
ဘုရားေလာင္းသည္ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္မွ ထြက္ခါြလာခဲ့သည္။ အာဠာရ ရေသ့ထံသြား၍ တရားက်င့္သည္။ အာဠာရသည္ တပည့္ ပရိဗိုဇ္မ်ားစြာကို တရားျပေနေသာ ဂိုဏ္းဆရာႀကီး ျဖစ္သည္။ (ပရိဗိုဇ္ဆိုသည္မွာ သာသနာမွ အပျဖစ္ေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။)
ဘုရားေလာင္းသည္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရာ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွာပင္ အာဠာရသိ ေသာ တရားကို သိျမင္သည္။ သို႔ရာတြင္ မေက်နပ္။
"သည္တရားမွ်ျဖင့္ အို၊ နာ၊ ေသေဘးမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသး" ဟုဆိုကာ အာဠာရထံမွ ထြက္ခြါလာခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ဥဒက ရေသ့ထံသြား၍ တရားက်င့္ျပန္သည္။ အားရေက်နပ္ျခင္း မ႐ွိျပန္။
"ဥဒက ရ႐ွိေသာ တရားသည္လည္း သစၥာတရား မဟုတ္ေသး" ဟုဆိုကာ ထြက္ခြါခဲ့ျပန္သည္။
17. To Alara and Udaka.
Bodhisat departing Rajagaha went to the hermit Alara and under him practised penances. Alara was the head of the sect and was teaching many itinerant heretics. (Paribbajaka was a recluse outside of the Buddhist era.)
Bodhisat exerted vigorously and in a few days gained the knowledge attained by Alara. But He was not satisfied.
Thinking " Such doctrine cannot lead to freedom from old age, sickness and death." He departed from Alara.
Then He went to Udaka and practised the Yoga (penances.) There also He did not feel satisfied and saying "The knowledge (doctrine) gained by Udaka also is not the nobel truth", departed again.
ဗုဒၶစကား- ဗုဒၶသာသနာ။ ေရးသူ- ပါရဂူ
Monday, March 2, 2009
၁။ မေကာင္းမႈဟူသမွ်ကို မျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို ပြါးစည္းျခင္း၊ မိမိစိတ္ကို ျဖဴစင္စြာထားျခင္း- ဤကား ဗုဒၶျမတ္စြာတို႔၏ အဆံုးအမ သာသနာ ျဖစ္သည္။
၂။ ဗုဒၶျမတ္စြာတို႔၏ အဆံုးအမသာသနာကား-
၁။ ကဲ့ရဲ့မႈကို မျပဳျခင္း၊
၂။ ညႇဥ္းဆဲမႈကို မျပဳျခင္း၊
၃။ အက်င့္သီလကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာျခင္း၊
၄။ အစာအဟာရကို မွ်တစြာ သံုးေဆာင္မွီ၀ဲျခင္း၊
၅။ ဆိတ္ၿငိမ္ရာ၌ ေနထိုင္ျခင္း၊
၆။ စိတ္ႏွလံုးကို တရားအားထုတ္မႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ၾက သည္။
ပါရဂူ
{'ပါရဂူ ရဲ့ ဗုဒၶစကား' ဒုတိယႏွိပ္ျခင္း၊ ၁၉၆၅၊ ေအာက္တိဘာ၊ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။ }
မဂၤလာေရာင္ျခည္-ဗုဒၶ၀င္႐ုပ္စံု [အခန္းစဥ္ ၁၀၊ ၁၁၊ ၁၂၊ ၁၃၊ ၁၄]
Tuesday, February 17, 2009
သိဒၶတၳမင္းသည္ သက္ေတာ္ ၂၈-ႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ တေန႔တြင္ ဥယ်ာဥ္သို႔ ေတာကစားထြက္သည္။ နတ္တို႔က ဖန္ဆင္းျပသျဖင့္ လမ္းခုလတ္ တေနရာတြင္ သူအိုကို ေတြ႔သည္။
"ေလာက၌ ေမြးဖြားလာသူမွန္သမွ် အိုမင္းရမည္သာတကား" ဟူ၍ သံေ၀ဂရကာ နန္းေတာ္သို႔ လွည့္ျပန္သည္။
ေလးလၾကာေသာအခါ ဒုတိယအႀကိမ္ ဥယ်ာဥ္သို႔ ထြက္ျပန္သည္။ လမ္းတြင္ သူနာတေယာက္ကို ေတြ႔သည္။
"နာျခင္းသေဘာကို မည္သူမွ် မလြန္ဆန္ႏိုင္ပါတကား" ဟု သံေ၀ဂရျပန္သည္။ နန္းေတာ္သို႔ ျပန္ခဲ့ျပန္သည္။
10. The aged and the sick.
Prince Siddhattha reached the age of twenty eight and one day he went to the royal garden for sports. On his way to the garden and at a certain place he saw an aged man who was created and shown by the gods.
"In this world who ever was born is susceptible to old age," thus becoming agitated he returned to the palace.
After four months, for the second time He went to the royal garden and on the way saw a sick person.
"No one can go against sickness," thus He again became agitated and returned to the place.
၁၁။ သူေသ၊ ရဟန္း
ေနာက္ေလးလၾကာေသာအခါ သိဒၶတၳမင္းသည္ တတိယအႀကိမ္ ဥယ်ာဥ္သို႔ ထြက္ျပန္ သည္။ လမ္းတြင္ သူေသကို ေတြ႔သည္။
"အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းသေဘာကို မည္သူမွ် မလြန္ဆန္ႏိုင္ပါတကား၊ သည္ေလာကတြင္ အို၊ နာ၊ ေသေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နည္းလမ္း မ႐ွိေတာ့ၿပီေလာ။ သည္ေဘးတို႔မွ ငါလြတ္ေျမာက္ခ်င္စမ္းပါဘိ" ဟုဆိုကာ နန္းေတာ္သို႔ ျပန္ခဲ့ျပန္သည္။
ေနာက္ေလးလၾကာေသာအခါ စတုတၳအႀကိမ္ ဥယ်ာဥ္သို႔ ထြက္ျပန္သည္။ သည္အခ်ိန္၌ကား၊ ရဟန္းတပါးကို ေတြ႔ျမင္သည္။
"ရဟန္းအျဖစ္သည္ ေကာင္းျမတ္ေပစြ" ဟူ၍ က်ဴးရင့္မိသည္။
11. The dead and the monk.
After the elapse of four months, Prince Siddhattha went again to the garden for the third time. On the way he encountered a dead person.
Felling much depressed and agitated He said. "No body can overcome the nature of oldness, sickness and dead. Is not there any means of escape from old age, sickness and death? I want to be free from this dangers," and returned to the palace.
After four months He again went the garden and on the way beheld a monk. Uttering praise of the monk thus, "Monkhood is noble." He went to the garden.
၁၂။ ရာဟုလာ
သိဒၶတၳမင္းသည္ ၾကည္လင္႐ႊင္လန္း ႏွစ္သက္သျဖင့္ ဥယ်ာဥ္သို႔ ဆက္သြားသည္။
"ထီးနန္းကို စြန္႔၍ ငါ ေတာထြက္မည္။ အို၊ နာ၊ ေသေဘးတို႔ ၿငိမ္းေအးရာ တရားကို ငါေတြ႔ေအာင္ ႐ွာမည္" ဟု ဥယ်ာဥ္၀ယ္ တေန႔လံုး ၾကံစည္စိတ္ကူးကာ စံပယ္ေနခဲ့သည္။
ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္မွ နန္းေတာ္သို႔ ျပန္ရန္ ရထားထက္သို႔ တက္သည္။ ထိုစဥ္ မင္းခ်င္းတေယာက္ ေရာက္လာ၍-
"အ႐ွင့္သား၊ ယေသာ္ဓရာမိဖုရားတြင္ သားေတာ္ကေလး ဖြားျမင္ပါသည္" ဟူ၍ ေလွ်ာက္ထားေလသည္။
သည္တြင္ မိမိအၾကံကို သားေတာ္ကေလး ေႏွာင့္ယွက္ေတာ့မည္ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင့္ ႐ုတ္တရက္ ဆိုလိုက္သည္။
"ရာဟုဖမ္းၿပီ။ အေႏွာင္အဖြဲ႔ ျဖစ္ၿပီ"
ထိုစကားကိုယူ၍ သားေတာ္ကေလးကို 'ရာဟုလာ' ဟု အမည္ေပးေလသည္။
12. Rahula.
King Siddhattha feeling pleased and joyful proceeded to the garden.
Contemplating for the whole day thus, "After relinguishing the sovereignty I shall retire (to the forest) and shall seek for the tranquil doctrine (dhamma) which is free from old age, sickness and death," He stayed in the garden.
In the evening as the King mounted the royal carriage to return to the palace, a person of the King's Service arrived and told the King, "Your majesty! Queen Yasodhara has given birth to a son."
On hearing the news, thinking "This little son will hinder my intention" He uttered immediately thus, "Rahu has seized ; bondage is produced."
With regard to this utlerance, the young son was named "Rahula."
၁၃။ တေရးႏိုးေသာ္
ထိုေန႔ညတြင္ အခါတိုင္းကဲ့သို႔ပင္ နန္းတြင္းသူမ်ားက အတီး၊ အမႈတ္၊ အဆို၊ အကတို႔ျဖင့္ သိဒၶတၳမင္းကို ေဖ်ာ္ေျဖၾကသည္။
သိဒၶတၳမင္းသည္ ေ႐ွးကကဲ့သို႔ ေပ်ာ္႐ႊင္ႏွစ္သိမ့္ျခင္း မ႐ွိဘဲ၊ မၾကာမီ စက္ေပ်ာ္ သြားသည္။ နန္းတြင္းသူမ်ားလည္း တီးမႈတ္ကခုန္ျခင္းကို ရပ္ကာ ထိုေနရာမွာပင္ အိပ္စက္ၾကသည္။
သိဒတၳမင္းသည္ သန္းေခါင္ခ်ိန္ေလာက္တြင္ တေရးႏိုးသျဖင့္ အိပ္ရာမွ ထၾကည့္သည္။ နန္းတြင္သူမ်ား ဖ႐ိုဖရဲ အိပ္ေနၾကပံုကို စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ရသည္။ နန္းေတာ္ႀကီးတခုလံုးကို သုသန္ တစျပင္ပမာ ထင္မွတ္လာသည္။
'ယခုညပင္ ေတာထြက္ေတာ့မည္' ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ ဆႏၵအမတ္ကို သြား၍ႏိႈးကာ-
"အေမာင္ဆႏၵ၊ သည္ညပင္ ငါ ေတာထြက္ေတာ့မည္။ ငါ့အတြက္ က႑ကျမင္းေတာ္ကို ျပင္ေခ်" ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ဆႏၵအမတ္ ျမင္းျပင္ေနစဥ္ သိဒၶတၳသည္ သားေတာ္ရာဟုလာကို ႐ႈျမင္လိုစိတ္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ယေသာ္ဓရာ၏ တိုက္ခန္းေဆာင္တံခါ၀သို႔ ႂကြလွမ္း၍ ၾကည့္႐ႈ၏။
13. Wake up from sleep at midnight.
That night the royal dancers entertained Prince Sidhattha as before with songs, music and dances.
Prince Siddhattha not enjoying the entertainments as before, went to sleep in the moment. Female attendants also stopped their music and dances and slept there and then.
Prince Siddhattha woke up in the middle of the night and getting up looked around. He saw the court attendants sleeping in disarray and felt disgusted. The entire palace appeared to be cemetery.
He made up his mind to retire that very night. A wakening the minister Channa, He gave orders thus, "Channa! I shall renounce the world this very night; so saddle the horse Kandaka for me."
While Channa was making the horse ready, Prince Siddhattha desired to look at his son. So He went towards the door of Yasodhara's chamber and looked at his son.
"ဘုန္းဘုန္း တာ့တာ"။ ေရးသူ- ေဒၚအမာ
Thursday, January 29, 2009
"ဘုန္းဘုန္း တာ့-တာ" ဆိုတဲ့အသံမ်ိဳး မၾကာမၾကာ ၾကားရလြန္းလို႔ နားကေလာတာနဲ႔ ဒီေခါင္းကို တပ္လိုက္မိတာပါ။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ ကေလးငယ္ေတြကို လူႀကီးမိဘေတြက ဘယ္သူျပန္ခါနီးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ "တာ့-တာ" လို႔ ႏႈတ္ဆက္လိုက္ဆိုၿပီး လက္ျပခိုင္းေနၾကပါတယ္။
ၿမိဳ႔ေပၚတင္လားဆိုေတာ့လည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ ဒီ တာ့-တာက ေတာႀကိဳအံုၾကားအထိ ပ်ံ႔ႏွ႔ံဆင္းသက္လို႔ ေနပါတယ္။
ဒါကို ေထာက္ျခင္းအားျဖင့္ ကၽြန္မတို႔မွာ ျပန္ခါနီးႏႈတ္ဆက္စကား တခု မ႐ွိမျဖစ္၊ အပူတျပင္း လိုအပ္ေနတဲ့ပံုပါပဲ။ လိုသမွ မဟားဒယားမို႔ ကိုယ့္မွာလည္း မ႐ွိေလေတာ့ သူမ်ားဟာကို အတင္းဆြဲယူသံုးထားရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါၿပီ။
"တာ့-တာ" ဆိုတာ ဘယ္လူမ်ိဳးက သံုးစြဲတဲ့ စကား၊ ဘာအဓိပၸါယ္႐ွိတယ္ဆိုတာကို ဇစ္ဇစ္ျမစ္ျမစ္ သိၾကတာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏို႔ေပမယ့္ လက္ကေလးလႈပ္ျပၿပီး ေတြ႔ကရာလူကို "တာ့-တာ" ေနၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ကမ်ား ကဲသထက္ကဲၿပီး "ဘိုင့္ဘိုင္- တာ့တာ-ခ်ဲရီးယို" အထိ လုပ္ေနၾကေလရဲ႔။
ကၽြန္မတို႔ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ အိမ္တအိမ္က ျပန္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အေမကသင္တာ လူႀကီးေတြကို "ဦးတင္ပါေသးရဲ႔" လို႔ ေျပာၿပီး ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ရမယ္တဲ့။ နည္းနည္းႀကီးလာေတာ့ "ကၽြန္မကို ခြင့္ျပဳပါဦး" လို႔ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ေတာ္ေတာ္ႀကီးလာျပန္ေတာ့ "ျပန္ပါဦးမယ္ေနာ္" လို႔ ေျပာရတယ္။ ဒါ ျမန္မာ့ ႏႈတ္ဆက္နည္း ျဖစ္မွာပါပဲ။ ခုေခတ္လို လက္ကေလးျပၿပီး "တာ့-တာ" လို႔ ဆိုမိရင္ အေမက လက္မ်ား ပုတ္ခ်မလား မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ "ဘာလဲ ညည္းတို႔စကားက တာတယ္ဆိုတာ ေကာင္းမွတ္လို႔ လူထဲသံုးေနရတာလား" လို႔ ေငါက္မွာ အမွန္ပါပဲ။
ျမန္မာစကားက လူေပၚစ အဆင့္မ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ႂကြယ္၀ပါတယ္။ ေ၀ါဟာရ မဆင္းရဲပါဘူး။ လူၾကည့္ၿပီး အသက္နဲ႔အလိုက္ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အလိုက္ သံုးႏႈန္းေျပာဆိုရတဲ့ စကားမ်ိဳးပါ။ ဒီလိုယဥ္ေက်းမႈဟာ လူမ်ိဳးတိုင္းမွာေတာင္ မ႐ွိပါဘူး။ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ သမနိ ႐ွည္လွတယ္ဆိုတဲ့ တ႐ုတ္တို႔လို လူမ်ိဳး အခ်ိဳ႕ မွာသာ ႐ွိတာပါ။
အေဖလုပ္တဲ့ လူအေပၚကို ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ႀကီး မေက်လည္ေပမယ့္ "မင္းကလဲကြာ" လို႔ ျမန္မာစကားက ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ "ခင္ဗ်ားႀကီးကလဲဗ်ာ" လို႔ ေျပာမိရင္ေတာင္ "အေဖကို ခင္ဗ်ားလံုးႀကီး ႐ိုက္ေျပာတာ ႐ိုင္းလိုက္တာ" လို႔ ဆိုပါေသးတယ္။ "ယူကလဲ ဂြက်လိုက္တာ" လို႔ ေျပာခ်င္လို႔လဲ မျဖစ္ပါဘူး။ "အေဖကလဲ အေဖရာ" ဆိုတာမ်ိဳးကို အလြန္ဆံုးေျပာရတာပါ။ ျမန္မာမွာ ကိုယ္က ေျပာခ်င္တဲ့လူနဲ႔ တန္ရာေ၀ါဟာရကို ေ႐ြးၿပီး သံုးစြဲရပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈပဲ။
ခုေတာ့ ရည္းစားလည္း "တာ့-တာ"၊ သူငယ္ခ်င္းလည္း "တာ့-တာ"၊ ဘုန္းႀကီးရဟန္း လည္း "တာ့-တာ" တဲ့။ ဘယ္လိုမ်ား ျဖစ္ေနၾကတယ္ မသိပါဘူး။
ကၽြန္မတို႔ မိုးကုတ္သြားလည္ၾကေတာ့ မိတ္ေဆြေတြကို ျပန္ပါ့မယ္လို႔ ႏႈတ္ဆက္တဲ့အခါ အိမ္တိုင္းက ျပန္ႏႈတ္ဆက္တဲ့စကားက "ျဖည္းျဖည္း ျပန္ပါ႐ွင္" တဲ့။ ဒါဟာ ျပန္ခါနီး လူကို မိုးကုတ္က ႏႈတ္ဆက္တဲ့ စကားပါ။ မိုးကုတ္မွာ လမ္းေတြက ေျမျပင္လမ္း မဟုတ္ဘူး။ အတက္အဆင္း၊ အေကြ႔အေကာက္ေတြ၊ ကားနဲ႔ ခရီးသြားရတာ။ ကားအျမန္ေမာင္းရင္ အသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ ေတြ႔ရတာ၊ ေတြ႔ေပါင္းလည္း မေရမတြက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဆီမွာ ခြဲခါနီး ႏႈတ္ဆက္တဲ့ လူတိုင္းကို "ျဖည္းျဖည္းပဲျပန္ပါ" လို႔ ႏႈတ္ဆက္မွာ မွာတာထင္ပါရဲ႔။ ေမတၱာ ေစတနာ က႐ုဏာအျပည့္နဲ႔ ႏႈတ္ဆက္လိုက္တဲ့ စကားမို႔ ၾကားရသူရဲ႔ နားထဲမွာ ခ်မ္းေျမ့ၾကည္ႏူး လိုက္တာ။ "တာ့-တာ" နဲ႔ မကြာလား။
ျမန္မာမွာ ႏႈတ္ဆက္စကားေတြ ႂကြယ္ႂကြယ္၀၀ ႐ွိၿပီးသားပါ။
လူထုေဒၚအမာ။
ေသာင္းေျပာင္းေထြလာမဂၢဇင္း၊ တြဲ ၁၈၊ အမွတ္ ၈၊ ၁၉၈၃ ဧၿပီ။
စကားပီ နားၾကား ႐ွိတယ္မဟုတ္လား။ ေရးသူ- လူထုေဒၚအမာ
တေန႔က ဆရာေတာ္ႀကီးတပါးကို အိမ္မွာ ဆြမ္းကပ္ေနတုန္း ဧည့္သည္လာတယ္ဆိုလို႔ ထြက္ေတြ႔ေတာ့ ဧည့္သည္က ရန္ကုန္က အေမတို႔ မိတ္ေဆြမ်ားရဲ႔ ေျမးကေလး ေမာင္ႏွမ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ အေမက ဘယ္တုန္းက လာၾကသလဲ၊ ဘယ္မွာတည္းသလဲ ေမးရင္း "အဘြား ဆရာေတာ္ႀကီး... ကို ဆြမ္းကပ္ေနတယ္၊ ႀကံဳတုန္း ဆရာေတာ္ကို ဖူးသြားၾက၊ ၀င္ကန္ေတာ့ၾက" လို႔ ေခၚေတာ့ မိန္းကေလးက "ေတာ္ၿပီအဘြား" တဲ့။ "ဟဲ့၊ ဘာလို႔တုန္း" လို႔ တအံ့တၾသ ျပန္ေမးမိေတာ့ "ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္လို႔" တဲ့ ရယ္လို႔။
ဒီစကားကို ဒီကေလးမေလးက ႐ွက္ကိုး႐ွက္ကန္း ေျပာတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ ႐ိုး႐ိုးေအးေအးပဲ ထမင္းစားေရေသာက္လို ျပန္ေျပာလိုက္တာပါ။ ၾကားရတဲ့ အေမ့အဖို႔သာ "ေၾသာ္ ကေလးေတြ ဒီလို ျဖစ္ေနၿပီကိုး" လို႔ ေအာက္ေမ့ၿပီး စိတ္မေကာင္းမိတာပါ။ ဒီကေလးမက ဒီလိုေျပာေတာ့ သူ႔အစ္ကိုလုပ္သူက ရယ္ေနပါတယ္။
အေမလည္း ဆရာေတာ္ႀကီး ဆြမ္းကပ္ရင္းတန္းလန္းမို႔ သမီးမ်ားနဲ႔ စကားေျပာေနၾကဦး ဆိုၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးဆီ ျပန္၀င္လာခဲ့တယ္။
ဆရာေတာ္ႀကီး ျပန္ႂကြသြားေတာ့မွ သူတို႔ေမာင္ႏွမကို ေခၚေတြ႔ေတာ့ အေၾကာင္းကိစၥ ထူးထူးေထြေထြ မ႐ွိပါဘူး၊ မႏၱေလးေရာက္ရင္ အေမ့ကို ၀င္ျဖစ္ေအာင္ ၀င္ကန္ေတာ့ခဲ့၊ ေတြ႔ခဲ့။ မာေၾကာင္းသာေၾကာင္း ေမးခဲ့၊ မ၀င္ဘဲမေနနဲ႔လို႔ သူတို႔အဖိုးအဖြားမ်ားက မွာလိုက္လို႔ ၀င္လာတာတဲ့။ ၀ယ္လာတဲ့ ကိတ္မုန္႔ေတြ၊ အဘြားစားဖို႔ ယူလာရင္း ၀င္ေတြ႔ၾကတာတဲ့ေလ။
သူတို႔ မိဘ၊ သူတို႔ အဘိုးအဘြားက အေမနဲ႔ ဦးလွတို႔နဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မႏၱေလးေရာက္တဲ့အခါ အေမ့က်န္းမာေရး သိရေအာင္ ၀င္ေတြ႔ၾကဖို႔ ဆက္ဆက္ မွာလိုက္လို႔တဲ့။
ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္လို႔ဆိုတဲ့ ကေလးမက ေဒါက္ဖိနပ္အျမင့္ကေလးနဲ႔။ ခုေပၚေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပန္႔ထဘီကေလးနဲ႔။ လက္၀တ္လက္စားေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ၀တ္စားထားရဲ႔။ သူ႔ႏွမက ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္ဘူးဆိုတာကို ရယ္ေနတဲ့အစ္ကို ကလည္း ေ႐ႊခ်ိန္းႀကိဳး အျပားႀကီးနဲ႔။ ဆယ္လူလာဖံုးကို လက္တဘက္ကကိုင္လို႔။ ေဘာင္းဘီနဲ႔၊ ႐ွဴးနဲ႔။ အ၀တ္အစားေတြက ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ အပ်ံစားေတြပါပဲ။
သူတို႔ မိဘမ်ားက ဒီေခတ္မွာ ႐ွာလို႔ ေဖြလို႔ ေနရာက်ေန စီးပြါးျဖစ္ေနၾကတယ္။ သားနဲ႔သမီး ေလွ်ာက္လည္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ကားအေကာင္းစားႀကီးတစီး ဒ႐ိုင္ဘာတေယာက္ ထည့္လိုက္ၿပီး ခရီးထြက္လာၾကတာတဲ့။
ဒီေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္ ေလွ်ာက္လည္ႏိုင္တာကို အေမက မုဒိတာျဖစ္ၿပီး မိတ္ေဆြမ်ား အဆင္ေျပေနၾကတာကိုလည္း ၀မ္းသာရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္လို႔ဆိုတဲ့ ကေလးမေလးအျဖစ္ကိုေတာ့ ရင္ထဲ စလံုးစခုျဖစ္ၿပီး က်န္ရစ္ပါတယ္။ သူ႔မိဘ သူ႔အဘိုးအဘြားတို႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာေတြပါ။ ဘုရားနဲ႔၊ တရားနဲ႔၊ သံဃာကိုလည္း ကိုးကြယ္ေနၾကသူေတြပါ။ ႏို႔ေပမယ့္ အသက္ ၂၀ ေလာက္ ႐ွိေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီကေလးမနဲ႔ သူ႔အစ္ကိုမ်ားေခတ္မွာ ဘုန္းႀကီနဲ႔ စကားမေျပာတတ္ဘူးလို႔ ေျပာရေအာင္ ရဟန္းသံဃာနဲ႔ သူတို႔တေတြမွာ အေတာ္ႀကီး အလွမ္းေ၀းေနၾကၿပီလားလို႔ အေမက စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိတယ္။
အေမတို႔ ႏိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာေတြ အမ်ားစုေနတဲ့ႏိုင္ငံ၊ ဒါေပမယ့္ ဘာသာကြဲတဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြ၊ ျမန္မာခရစ္ယန္ေတြလည္း ျမန္မာေတြနဲ႔ ေရာေရာေႏွာေႏွာ ႐ွိေနၾကၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးရဟန္းေတြနဲ႔လည္း ဒီဘာသာကြဲေတြက စကားေျပာတတ္ ဆိုတတ္ ႐ွိၾကပါတယ္။ ေစ်းခ်ိဳေတာ္ထဲက ျမန္မာမြတ္စလင္ ေစ်းသည္ေတြမ်ားဆိုရင္ ဘုန္းႀကီးရဟန္းနဲ႔ စကားေျပာတတ္႐ံုသာမက ျမန္မာစကား တတ္လြန္းအားႀကီးလို႔ ျမန္မာေတြက လက္ဖ်ားခါရ သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ တကယ္က ဒါဟာ လူမႈေရးပဲ။ လိမၼာရမွာ ကၽြမ္းက်င္ရမွာေပါ့။ အခုေတာ့ တခ်ိဳ႔ အေမတို႔ရဲ႔ ေျမးအ႐ြယ္ ၿမိဳ႔ေနလူတန္းစား ကေလးေတြဟာ ဘုန္းႀကီးရဟန္းအတြက္ဆိုရင္ ထမင္းမေခၚရဘူး၊ ဆြမ္းေခၚရတယ္ ဆိုတာေလာက္ေတာင္ မသိၾကေတာ့ဘူး ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဗုဒၶဘာသာမိေကာင္းဖခင္ရဲ႔ သားသမီးမွန္ရင္ ရဟန္းသံဃာနဲ႔လည္း စကားေျပာတတ္ဆိုတတ္ ရမွာေပါ့။ အေမတို႔ လူမ်ိဳးရဲ႔ ႂကြယ္၀တဲ့ ေ၀ါဟာရယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ ကိုယ့္ဘာသာစကားကို ဂုဏ္ယူၿပီး လူမႈေရးမွာ တတ္သိကၽြမ္း၀င္ရမွာေပါ့။
စကားဆိုတာ လူနဲ႔ လူခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ မ႐ွိမျဖစ္ သံုးရတဲ့ဟာပါ။ အဲဒီလို ႐ွိရာမွာ စကားလံုး ဆင္းရဲတာ ေကာင္းသလား၊ အဆင့္အတန္းျမင့္သလား၊ စကားလံုး ႂကြယ္၀တာက ေကာင္းသလား၊ ျမင့္သလားဆိုတာ ေမးစရာေတာင္ မလိုတဲ့ကိစၥ မဟုတ္လား။
အေမ လြယ္လြယ္ကေလးတခုကို ေထာက္ျပမယ္။ အေမတို႔ စကားဟာ တဦးနဲ႔တဦး ဆက္ဆံၾကရင္ လုနဲ႔၀၊ ယူနဲ႔အိုင္ ဆိုတဲ့ ႏွစ္လံုးတည္း႐ွိတဲ့ ေ၀ါဟာရမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။
၁။ အ႐ွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္
၂။ ႐ွင္ ကၽြန္မ
၃။ ခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ္
၄။ ေတာ္ က်ဳပ္
၅။ မြမ္ အကၽြန္
၆။ မင္း ငါ
၇။ နင္ ငါ
၈။ ညည္း ငါ
စသျဖင့္ ေတာ္ရာ ေလ်ာ္ရာသံုးရတဲ့ စကားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ႐ွိတယ္။ ဒါဟာ ေ၀ါဟာရ ႂကြယ္၀လို႔ ဒီလို ႐ွိတာ။ ကိုယ့္စကားကို ေရလည္ေအာင္ မေျပာဆိုတတ္ဘူးဆိုတာ စတိုင္လုပ္စရာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ညံ့လြန္းရာက်တယ္။ ငယ္႐ြယ္သူေတြက ဂုဏ္႐ွိတယ္ထင္ၿပီး လည္း တို႔ဘာသာစကားေပမယ့္ တို႔ေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ပါဘူးဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ စတိုင္လုပ္ၿပီး မေျပာရဘူး။ အဲဒါ စတိုင္က်တာ မဟုတ္ဘူး။ ႐ွက္စရာေကာင္းတာ။
သားတို႔ သမီးတို႔ကို အေမကေမြးလိုက္ေတာ့ သားတို႔ သမီးတို႔ဟာ စကားၿပီ နားၾကား႐ွိတဲ့ ကေလးေလးအျဖစ္ ေမြးလိုက္တာ မဟုတ္လား။ ဒါဆိုရင္ လူ႔အျဖစ္နဲ႔ ျပည့္ျပည့္စံုစံု၊ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မိဘက ေမြးေပးလိုက္ၿပီပဲ။ သားတို႔သမီးတို႔က လူပီသေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ပဲ ႐ွိေတာ့တယ္။ သားတို႔ သမီးတို႔ တို႔လူမ်ိဳး တမိ်ဳးသားလံုး ေျပာဆိုသံုးစြဲေနၾကတဲ့ စကားကို သားတို႔ သမီးတို႔ ေျပာတတ္ရမွာေပါ့။ ခုေခတ္မွာ ကိုယ့္ဘာသာစကားအျပင္ အျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ႔ ဘာသာစကားေတြကိုေတာင္ တမ်ိဳးမက ႏွစ္မ်ိဳးသံုးမ်ိဳး တတ္ေအာင္ သင္ေနၾကရတဲ့ ေခတ္မဟုတ္လား။
ၿပီးေတာ့ အေမတို႔ လူ႔အေဆာက္အအံုက ဂုဏ၀ုဒိၶ ၀ယ၀ုဒိၶ ႐ွိတဲ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးရင့္ၿပီး အသက္ႀကီးရင့္သူမ်ားကို တေလးတစား ႐ို႐ိုေသေသ ေျပာရတာ ႐ွိတယ္။ ကိုယ္နဲ႔တန္းတူကို ေျပာရတာ ႐ွိတယ္။ ကိုယ့္ေအာက္ငယ္႐ြယ္နိမ္႔က်လို႔ ႏွိမ့္ခ် ေျပာဆိုရတာ ႐ွိတယ္။ ဘုန္းႀကီးရဟန္းကို တမ်ိဳးတဖံု သံုးႏႈန္းေျပာဆိုရတာ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ႏႈတ္မႈေရးရာလို႔ ေခၚပါတယ္။ စကားကို ေနသားတက်ေျပာတဲ့ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ လူ႔အတတ္ေလ။
ခုေခတ္လူငယ္ေတြ ဘာသာျခား စကားမ်ားကိုလည္း တခုမက စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ သေလာက္ တတ္ေအာင္သင္ၾက၊ သင္ႏိုင္ရင္ ေကာင္းတယ္။ ကိုယ့္စကားကိုလည္း ေျပာတတ္ေအာင္ ေျပာၾက။ ကိုယ့္စကားမွ စံုလင္ေအာင္မသိဘဲ မတတ္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘာသာျခားစကားကို သင္ေနရင္ အဓိပၸါယ္မ႐ွိလွဘူး။
အေမတို႔ အေမက သူ႔သားသမီးေတြ ေနသားတက် ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မလုပ္တတ္ဘူး ဆိုရင္ "ဟဲ့၊ ငါေမြးထားတာ စကားပီနားၾကားပဲ။ နင္ ဒါေလာက္ ဖ်င္းရသလား" လို႔ စိတ္မ႐ွည္ႏိုင္ေတာ့ အျပစ္တင္ပါတယ္။
နားကလည္း အေကာင္း၊ ဘာသံကိုမဆို အမွန္အတိုင္း ၾကားတယ္။ လွ်ာတို႔၊ လည္ေခ်ာင္းတို႔၊ လွ်ာခင္တို႔ ကလည္း အေကာင္းမို႔ ၾကားတဲ့အသံကို ပီေအာင္ ကိုယ္က ျပန္ထြက္ႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ေျပာတတ္ဆိုတတ္ ႐ွိရၿပီေပါ့။ ကိုယ့္မွာ အဂၤါစံုပါရဲ႔နဲ႔ သူမ်ားနည္းတူ ေျပာတတ္ဆိုတတ္ မ႐ွိဘူးဆိုတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္စေကာင္းဘူး။
ဒါေၾကာင့္ သားတို႔ သမီးတို႔ "ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္ပါဘူး" ဆိုတာမ်ိဳး မျဖစ္ၾကေစနဲ႔ေနာ္။
လူထုေဒၚအမာ။
ကလ်ာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၁၃၉၊ ၁၉၉၆ စက္တင္ဘာ။
[ႀကီးပါြးေရးစာအုပ္တိုက္ထုတ္၊ လူထုေဒၚအမာရဲ႔ 'အေမ့ေ႐ွးစကား' ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၉၇ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]
မဂၤလာေရာင္ျခည္-ဗုဒၶ၀င္႐ုပ္စံု [အခန္းစဥ္ ၆၊ ၇၊ ၈၊ ၉]
၆။ တလသားအ႐ြယ္
သိဒၶတၳမင္းသား တလသားအ႐ြယ္တြင္ ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးသည္ လယ္ထြန္မဂၤလာက်င္းပရာသို႔ ေခၚေဆာင္သြားသည္။ ခမည္းေတာ္ လယ္ထြန္မဂၤလာ ျပဳေနစဥ္ အနီး႐ွိ ဇမၺဳသေျပပင္အရိပ္၌ သိပ္ထားသည္။ ထိုအခါ သိဒၶတၳမင္းသားကေလးသည္ အိပ္ရာထက္တြင္ တင္ပ်ဥ္ဖြဲ႔ေခြထိုင္လ်က္ အာနာပါန ကမၼဌာန္းကို စီးျဖန္းေနသည္။
ထိုအံ့ဖြယ္အျခင္းအရာကို ေတြ႔ျမင္ေသာအခါ ခမည္းေတာ္သည္ သားေတာ္ကို ဒုတိယအႀကိမ္ ႐ွိခိုးသည္။
6. At the age of one month.
When Prince Siddhattha was one month old, his father King Suddhodana took him to the site where the royal ploughing ceremony was held. While the king was engaged in royal ploughing, he let his son Prince Siddhattha sleep under the shade of the nearby Eugenia tree. Prince Siddhattha then sat cross legged on the bed, observed the inhalation and exalation (in and out breathing) meditation.
King Suddhodana seeing that miraculous event, paid homage to his son for the second time.
၇။ ၁၆-ႏွစ္သားအ႐ြယ္
သိဒိၶတၳမင္းသား ၁၆ ႏွစ္သားအ႐ြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မင္းႀကီးသည္ သားေတာ္ အတြက္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ဥတုသံုးပါးတြင္ အလဲအလွယ္စံႏိုင္ရန္ နန္းမသံုးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ေပးသည္။ စည္းစိမ္အမ်ိဳးမ်ိးကို ခံစားေစသည္။
တေန႔တြင္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးသည္ စိတ္အၾကံ ျဖစ္ေပၚလာသည္။
"ယခု ငါ့သားေတာ္သည္ အ႐ြယ္ေရာက္လာၿပီ။ ...သင့္ေလ်ာ္ေသာ မင္းသမီးႏွင့္ ထိမ္းျမား၍ ထီးနန္းအပ္မွ ေတာ္မည္။ သားေတာ္သည္ မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနရလွ်င္ ေတာထြက္လိုစိတ္ ေပါက္မည္မဟုတ္။ သို႔မွသာ စၾကာ၀ေတးျဖစ္လာမည္ကို ငါျမင္ရမည္။"
သို႔ျဖင့္ သားေတာ္အတြက္ မိဖုရားေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ရန္၊ "မိမိတို႔၏ သမီးေတာ္မ်ားကို ပို႔လႊတ္ၾကပါ" ဟူ၍ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔ထံ အေၾကာင္းၾကားသည္။
7. At the age of sixteen.
When Prince Siddhattha attained the age of sixteen, for him King Suddhodana constructed three palaces in accordance with the three seasons, viz: Summer, Winter and Rainy season. The king let his son enjoy all sorts of luxuries.
One day King Suddhodana had a contemplation thus, "Now, my son has reached marriageable age. It will be proper to marry him to a suitable princess and bestow the sovereignty to him. In this way, enjoying the luxuries of kingship, my son will not want to become a recluse and retire (to the forest). Thus I will perceive him as a unversal monarch."
So the king sent message to his relatives to send their daughters to be chosen as bride for his son.
၈။ ေလးတင္ပြဲ
ထိုအခါ သာကီ၀င္မင္းမ်ားက အထင္ျမင္ေသးစကားကို အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုၾကသည္။
"သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ႐ုပ္သာေခ်ာသည္။ ပညာမတတ္၊ သားမယားကို ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေ႐ွာက္နိုင္မည္မဟုတ္။ ငါ့သမီးမ်ားကို မေပးႏိုင္။"
ထိုစကားကို သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးၾကားေသာ္ သားေတာ္ကို ေျပာျပသည္။ ထိုအခါ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ပရိသတ္ဗိုလ္ပံုအလယ္၌ ေလးအတတ္ကို ျပသည္။ အကၽြမ္းက်င္ဆံုး ေလးသမားမ်ားထက္ သာလြန္ေနသည္။ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းသူျပည္သားတို႔ အံ့ခ်ီးမဆံုး ႐ွိၾကသည္။
8. Exhibition of skill in archery.
Sakyan kings discussed the low opinion of Prince Siddhattha among themselves in this way, "Prince Siddhattha is only handsome but has no knowledge (of arts and craft). He will not be able to support the family. So we cannot send our daughters."
King Suddhodana hearing their words of low opinion of his son told his son. Then Prince Siddhattha showed his skill in archery in the midst of the multitude. His skill is much better than those of the skilled archers. Relatives and citizens were much surprised and spoke words of honour and praise of the Prince.
၉။ ယေသာ္ဓရာႏွင့္ ထိမ္းျမားပြဲ
ထိုအခါမွ လက္ေဆာင္ပဏၰာမ်ားႏွင့္တကြ သမီးကညာတို႔ကို လာေရာက္ ဆက္သၾကသည္။ မင္းႀကီးသည္ သူတို႔အထဲမွ ယေသာ္ဓရာမင္းသမီးကို ေ႐ြးခ်ယ္သည္။ သိဒိၶတၳမင္းသားႏွင့္ ထိမ္းျမားေပးသည္။ (ယေသာ္ဓရာသည္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး၏ ညီမေတာ္ အမိတၱာႏွင့္ ေဒ၀ဒဟျပည့္႐ွင္ သုပၸဗုဒၶမင္း၏ သမီးေတာ္ျဖစ္သည္။ သိဒၶတၳမင္းသားႏွင့္ ေမာင္ႏွမတ၀မ္းကြဲ ေတာ္စပ္သည္)
သုေဒၶါဒနမင္ႀကီးသည္ သားေတာ္ကို ထီးနန္းလႊဲအပ္ေပးသည္။ သိဒၶတၳမင္းသည္ မင္းသားျဖစ္စဥ္ကထက္ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ပိုမိုခံစားရသည္။ သူ၏ ဘုန္းတန္ခိုး အ႐ွိန္အ၀ါေၾကာင့္ တိုင္းႏိုင္ငံလည္း သာယာေအးခ်မ္းသည္။
9. Marriage with Yasodhara.
Then the relatives sent their daughters with valuables and presents. Out of them King Suddhodana chose Yasodhara and married her to Prince Siddhatha. Yasodhara was the daughter of Devadaha King, Suppabuddha and Amitta was the sister of King Suddhodana. Thus- Yasodhara was first cousin of Prince Siddhattha.
King Suddhodana bestowed the kingship to his son. As a king Prince Siddhattha enjoyed greater luxuries than as a prince. Because of his power and glory the country became peaceful and prosperous.